《弟子规》拼音读本及注释文档格式.docx

《弟子规》拼音读本及注释文档格式.docx

《《弟子规》拼音读本及注释文档格式.docx》由会员分享，可在线阅读，更多相关《《弟子规》拼音读本及注释文档格式.docx（6页珍藏版）》请在冰豆网上搜索。

shà

nwé

igǒushà

izǐdà

okuī

事虽小勿擅为苟擅为子道亏

wù

sīcá

nggǒusīcá

ngqīnxīnshāng

物虽小勿私藏苟私藏亲心伤

qīnsuǒhà

olì

wè

ijù

qīnsuǒwù

jǐnwè

iqù

亲所好力为具亲所恶谨为去

shēnyǒushāngyí

qīnyōudé

yǒushāngyí

qīnxiū

身有伤贻亲忧德有伤贻亲羞

qīnà

iwǒxià

ohé

ná

nqīnzēngwǒxià

ofāngxiá

亲爱我孝何难亲憎我孝方贤

qīnyǒuguò

jià

nshǐgēngyí

sè

ró

uwú

shēng

亲有过谏使更怡吾色柔吾声

jià

nbú

yuè

nhà

oqì

suí

tà

yuà

谏不入悦复谏号泣随挞无怨

qīnyǒují

yà

oxiānchá

ngzhò

uyè

bù

lí

chuá

亲有疾药先尝昼夜侍不离床

sāngsānniá

nchá

ngbēiyè

jūchù

njiǔrò

ujué

丧三年常悲咽居处变酒肉绝

sāngjì

nlǐjì

ngshì

sǐzhěrú

shēng

丧尽礼祭尽诚事死者如事生

chū 

tì

【出则弟】

xiōngdà

oyǒudì

dà

ogōngxiōngdì

mù

ozà

izhōng

兄道友弟道恭兄弟睦孝在中

cá

iwù

qīngyuà

nhé

shēngyá

nyǔrěnfè

nzì

mǐn

财物轻怨何生言语忍忿自泯

huò

yǐnshí

huò

zuò

zǒuzhǎngzhěxiānyò

uzhěhò

u

或饮食或坐走长者先幼者后

zhǎnghūré

njí

ijià

oré

nbù

zà

ijǐjí

o

长呼人即代叫人不在已即到

chēngzūnzhǎngwù

hūmí

ngduì

zūnzhǎngwù

xià

nné

称尊长勿呼名对尊长勿见能

lù

yù

zhǎngjí

qūyīzhǎngwú

yá

ntuì

gōnglì

路遇长疾趋揖长无言退恭立

qí

mǎché

ngxià

jūguò

yó

udà

ibǎibù

yú

骑下马乘下车过犹待百步余

zhǎngzhělì

yò

uwù

zhǎngzhězuò

mì

ngnǎizuò

长者立幼勿坐长者坐命乃坐

zūnzhǎngqiá

nshēngyà

odīdībù

nquè

fēiyí

尊长前声要低低不闻却非宜

nbì

qūtuì

bì

chí

wè

nqǐduì

shì

yí

进必趋退必迟问起对视勿移

zhūfù

rú

zhūxiōngrú

xiōng

事诸父如事父事诸兄如事兄

jǐn

【谨】

zhāoqǐzǎoyè

miá

nchí

lǎoyì

zhì

xīcǐshí

朝起早夜眠迟老易至惜此时

ché

guà

njiānshù

kǒubià

nnià

ohuí

zhé

ngshǒu

晨必盥兼漱口便溺回辄净手

guānbì

zhè

ngniǔbì

jié

wà

yǔlǚjù

jǐnqiè

冠必正纽必结袜与履俱紧切

guānfú

yǒudì

ngwè

iwù

luà

ndù

nzhì

wūhuì

置冠服有定位勿乱顿致污秽

yīguì

bú

guì

huá

shà

ngxú

nfè

nxià

chè

njiā

衣贵洁不贵华上循分下称家

duì

wù

jiǎnzé

shí

kěwù

guò

对饮食勿拣择食适可勿过则

niá

nfāngshà

owù

yǐnjiǔyǐnjiǔzuì

zuì

ichǒu

年方少勿饮酒饮酒醉最为丑

bù

cōngró

nglì

duānzhè

ngyīshēnyuá

nbà

igōngjì

步从容立端正揖深圆拜恭敬

nyù

bǒyǐwù

jījù

obì

勿践阈勿跛倚勿箕踞勿摇髀

huǎnjiēliá

nwù

yǒushēngkuānzhuǎnwānwù

chù

lé

缓揭帘勿有声宽转弯勿触棱

zhí

xūqì

ngrù

xūshì

yǒuré

n

执虚器如执盈入虚室如有人

má

ngmá

ngduōcuò

iná

qīnglü

è

事勿忙忙多错勿畏难勿轻略

dò

unà

ochǎngjué

nxié

pì

jué

斗闹场绝勿近邪僻事绝勿问

jiāngrù

mé

nwè

nshú

cú

njiāngshà

ngtá

ngshēngbì

将入门问孰存将上堂声必扬

ré

nwè

nshuí

duì

yǐmí

ngwú

yǔwǒbù

fēnmí

人问谁对以名吾与我不分明

yò

nwù

xūmí

ngqiú

tǎngbù

itōu

用人物须明求倘不问即为偷

jiè

jí

shí

nhò

uyǒují

jiè

借人物及时还后有急借不难

xì

【信】

fá

nchūyá

nxì

ixiānzhà

yǔwà

ngxīkěyān

凡出言信为先诈与妄奚可焉

huà

shuōduōbù

rú

shǎowé

iqí

nì

ngqiǎo

话说多不如少惟其是勿佞巧

jiānqiǎoyǔhuì

wūcí

jǐngqì

qiè

zhī

奸巧语秽污词市井气切戒之

izhēnwù

qīngyá

nzhīwè

idì

qīngchuá

见未真勿轻言知未的勿轻传

qīngnuò

gǒuqīngnuò

jì

ntuì

cuò

事非宜勿轻诺苟轻诺进退错

ndà

ozì

zhò

ngqiěshūwù

jí

mó

hū

凡道字重且舒勿急疾勿模糊

bǐshuōchá

ngcǐshuōduǎnbù

guānjǐmò

xiá

nguǎn

彼说长此说短不关己莫闲管

nré

nshà

sīqí

zò

ngqù

yuǎnyǐjià

njī

见人善即思齐纵去远以渐跻

nè

ixǐngyǒuzé

gǎiwú

jiājǐng

见人恶即内省有则改无加警

idé

wé

icá

iyì

ndāngzì

唯德学唯才艺不如人当自砺

ruò

yīfú

ruò

shēngqī

若衣服若饮食不如人勿生戚

nguò

nù

lè

sǔnyǒulá

iyì

yǒuquè

闻过怒闻誉乐损友来益友却

kǒngwé

xīnzhí

lià

ngshì

nxiāngqīn

闻誉恐闻过欣直谅士渐相亲

xīnfēimí

ngwé

icuò

yǒuxīnfēimí

iè

无心非名为错有心非名为恶

né

nggǎiguīyú

tǎngyǎnshì

zēngyì

gū

过能改归于无倘掩饰增一辜

nà

izhò

【泛爱众】

nshì

njiēxūà

itiāntó

ngfù

dì

tó

ngzà

i

凡是人皆须爱天同覆地同载

ngāozhěmí

ngzì

gāoré

nsuǒzhò

ngfēimà

ogāo

行高者名自高人所重非貌高

idà

zhěwà

ré

nsuǒfú

fēiyá

才大者望自大人所服非言大

yǐyǒuné

ngwù

zì

sīré

nsuǒné

qīngzī

己有能勿自私人所能勿轻訾

chǎnfù

jiāopí

yà

ngù

xǐxīn

勿谄富勿骄贫勿厌故勿喜新

jiǎoré

ānwù

rǎo

人不闲勿事搅人不安勿话扰

nyǒuduǎnqiè

mò

jiēré

nyǒusīqiè

shuō

人有短切莫揭人有私切莫说

oré

nré

nzhīzhīyù

sīmiǎn

道人善即是善人知之愈思勉

zhīshè

nhuò

qiězuò

扬人恶即是恶疾之甚祸且作

nxiāngquà

ndé

jiējià

nguò

guīdà

oliǎngkuī

善相劝德皆建过不规道两亏

nqǔyǔguì

fēnxiǎoyǔyí

duōqǔyí

shǎo

凡取与贵分晓与宜多取宜少

jiāngjiāré

nxiānwè

njǐjǐbú

sù

yǐ

将加人先问己己不欲即速已

ēnyù

bà

oyuà

wà

ngbà

oyuà

nduǎnbà

oēnchá

恩欲报怨欲忘抱怨短报恩长

ibì

pú

shēnguì

duānsuīguì

duāncí

é

rkuān

待婢仆身贵端虽贵端慈而宽

fú

nxīnbù

rá

nlǐfú

nfāngwú

势服人心不然理服人方无言

qīnré

【亲仁】

nlè

ibù

liú

sú

zhò

ngré

nzhěxī

同是人类不齐流俗众仁者希

guǒré

nzhěré

nduōwè

iyá

huì

sè

bú

mè

果仁者人多畏言不讳色不媚

ngqīnré

nwú

nhǎodé

rì

shǎo

能亲仁无限好德日进过日少

qīnré

nhà

ixiǎoré

njì

nbǎishì

不亲仁无限害小人进百事坏

lì

xué

【余力学文】

xí

ngdà

nxué

nzhǎngfú

ché

nghé

不力行但学文长浮华成何人

nlì

ngbù

nrè

njǐjià

nmè

ilǐzhēn

但力行不学文任己见昧理真

dú

shūfǎyǒusāndà

oxīnyǎnkǒuxì

njiēyà

读书法有三到心眼口信皆要

fāngdú

cǐwù

bǐcǐwè

izhōngbǐwù

qǐ

方读此勿慕彼此未终彼勿起

kuānwé

ixià

njǐnyò

ngōnggōngfūdà

ozhì

tōng

宽为限紧用功工夫到滞塞通

xīnyǒuyí

suí

zhá

jiù

nqiú

què

yì

心有疑随札记就人问求确义

qīngqiá

ngbì

ngjīà

njié

bǐyà

nzhè

房室清墙壁净几案洁笔砚正

piānxīnbù

duānzì

ngxīnxiānbì

墨磨偏心不端字不敬心先病

liè

diǎnjí

ngchù

dú

kà

huá

nyuá

nchù

列典籍有定处读看毕还原处

suīyǒují

juà

nshù

yǒuquēhuà

ijiù

bǔzhī

虽有急卷束齐有缺坏就补之

fēishè

ngshūbǐngwù

bì

cōngmí

nghuà

ixīnzhì

非圣书屏勿视敝聪明坏心志

qì

ngyǔxiá

nkěxú

nzhì

勿自暴勿自弃圣与贤可驯致

部分读音注释

◇「首孝弟次谨信」:

「弟」读音tì

，通「悌」；

◇「出必告反必面」:

「告」读音ɡù

为古音，今音ɡà

o；

◇「对尊长勿见能」:

「见」读音xià

n，通「现」；

◇「骑下马乘下车」:

「车」读音jū为古音，今音chē；

◇「老易至惜此时」:

「惜」读音xī，另有读音xí

；

◇「便溺回辄净手」:

「溺」读音nià

o，通「尿」，指小便；

◇「上循分下称家」:

「分」读音fè

n，指身份；

「称」读音chè

n，意为相称；

◇「勿践阈勿跛倚勿箕踞勿摇髀」:

「阈」读音yù

第四声，意为门槛；

「跛倚」读音bǒyǐ，「跛」是指一只脚斜站着；

「跛倚」是指身子歪曲斜倚；

「箕踞」读音jījù

，是指坐着时双脚展开像簸箕或是虎踞的样子；

「摇髀」，是指抖腿或摇臀，「髀」读音bì

，指大腿；

◇「人问谁对以名」:

「谁」读音shuí

，另有读音shé

i；

◇「知未的勿轻传」:

「的」读音dì

第四声，意为真实、确实；

◇「勿急疾勿模糊」:

「糊」hū，另有读音hú

、hu；

◇「纵去远以渐跻」:

「跻」读音jī，意为上升；

◇「行高者名自高」:

「行」读音为xì

nɡ第四声，意为德行；

◇「人所能勿轻訾」:

「訾」读音为zī第一声，意为口毁；

◇「非圣书屏勿视」:

「屏」读音bǐnɡ，通「摒」，意为放弃，除去；

◇「圣与贤可驯致」:

「驯」读音xú

n第二声，意为逐渐。